Indywidualny program lub tok nauki dla ucznia.

Indywidualny tok nauki dla ucznia.

Na podstawie przepisów § 3 i 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 grudnia 2001 r. w sprawie warunków i trybu udzielania zezwoleń na indywidualny program lub tok nauki oraz organizacji indywidualnego programu lub toku nauki (Dz. U. z 2002 r. Nr 3, poz. 28) - dalej r.z.i.p.n., uczeń może realizować indywidualny program lub tok nauki na każdym etapie edukacyjnym i w każdym typie szkoły na wniosek złożony do dyrektora szkoły za pośrednictwem wychowawcy klasy m.in. przez ucznia, rodziców czy wychowawcę klasy. Wychowawca klasy dołącza do wniosku informację o dotychczasowych osiągnięciach ucznia oraz opinię o predyspozycjach, możliwościach i oczekiwaniach ucznia.

Dyrektor może zezwolić na indywidualny program lub tok nauki po upływie co najmniej jednego roku nauki, a w uzasadnionych przypadkach - po śródrocznej klasyfikacji ucznia.

Natomiast z § 7 r.z.i.p.n. wynika, kiedy dyrektor szkoły zezwala na indywidualny program lub tok nauki.

Po udzieleniu zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki, dyrektor szkoły wyznacza uczniowi nauczyciela-opiekuna i ustala zakres jego obowiązków (§ 8 r.z.i.p.n.).

Z § 2 r.z.i.p.n. wynika, że uczeń, któremu dyrektor zezwolił na indywidualny tok nauki kształci się w zakresie jednego, kilku lub wszystkich obowiązujących zajęć edukacyjnych, przewidzianych w szkolnym planie nauczania dla danej klasy.

Nauczyciel prowadzący zajęcia edukacyjne opracowuje dla ucznia - indywidualny program nauki lub akceptuje program, który uczeń ma realizować pod jego kierunkiem, opracowany poza szkołą. Indywidualny program opracowany dla ucznia nie może obniżyć wymagań edukacyjnych wynikających ze szkolnego zestawu programów nauczania ustalonego dla danej klasy. W pracy nad indywidualnym programem nauki może uczestniczyć nauczyciel prowadzący zajęcia edukacyjne w szkole wyższego stopnia, nauczyciel doradca metodyczny, psycholog, pedagog zatrudniony w szkole oraz zainteresowany uczeń. Uczeń realizujący indywidualny tok nauki może uczęszczać na wybrane zajęcia edukacyjne do danej klasy lub do klasy programowo wyższej, w tej lub innej szkole, na wybrane zajęcia edukacyjne w szkole wyższego stopnia albo realizować program w całości lub w części we własnym zakresie (§ 9 r.z.i.p.n.). Ocenianie, klasyfikowanie i promowanie ucznia realizującego indywidualny tok nauki odbywa się na warunkach i w sposób określony w przepisach rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.) - dalej r.w.o.k.u., jest klasyfikowany na podstawie egzaminu klasyfikacyjnego.

Z r.z.i.p.n. wynika, że indywidualny tok nauki jest procesem kształcenia ucznia o wybitnych uzdolnieniach dostosowanym do jego indywidualnych potrzeb i możliwości. Indywidualny tok nauki danego przedmiotu może być realizowany według standardowego szkolnego programu nauczania lub indywidualnego programu nauki.

Cele i zadania szkoły wynikające z przepisów prawa oraz uwzględniające m.in. szczegółowe zasady wewnątrzszkolnego oceniania uczniów, regulacje związane z organizacją zajęć dodatkowych dla uczniów z uwzględnieniem ich potrzeb rozwojowych, w tym procedur związanych z udzielaniem zezwoleń na indywidualny program lub tok nauki oraz organizacją indywidualnego programu lub toku nauki, jak również organizowania konkursów i olimpiad przedmiotowych, powinny wynikać ze statutu szkoły opracowanego zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.). Szczegółową organizację nauczania, wychowania i opieki w danym roku szkolnym określa arkusz organizacji szkoły opracowany przez dyrektora, z uwzględnieniem szkolnego planu nauczania - do dnia 30 kwietnia każdego roku. Arkusz organizacji szkoły zatwierdza organ prowadzący do dnia 30 maja danego roku. Na podstawie zatwierdzonego arkusza organizacji dyrektor, z uwzględnieniem zasad ochrony zdrowia i higieny pracy, ustala tygodniowy rozkład zajęć określający organizację zajęć edukacyjnych.

Organizacja, forma i zasięg olimpiad, konkursów i turniejów regulowana jest natomiast zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2002 r. sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad (Dz. U. Nr 13, poz. 125 z późn. zm.) - dalej r.s.p.k. Dla przykładu § 15 r.s.p.k., gdy w szkole, do której uczeń uczęszcza, nie organizuje się konkursu, olimpiady lub turnieju, uczeń może do nich przystąpić w szkole wskazanej przez dyrektora szkoły. Uczniowie przystępują do zawodów dobrowolnie. Dyrektor szkoły informuje uczniów o organizacji, terminach przeprowadzania i warunkach udziału w konkursach, olimpiadach i turniejach. Z § 16 r.s.p.k. wynika natomiast, że komitet główny olimpiady lub turnieju gromadzi dokumentację dotyczącą olimpiady lub turnieju, a w szczególności dokumentację w sprawie powołania olimpiady lub turnieju, w tym prace pisemne uczestników.

 Zakres obowiązków opiekuna .

 Uczeń realizujący indywidualny tok nauki (zawsze na wniosek i na podstawie zezwolenia dyrektora szkoły) kształci się według systemu dostosowanego do swoich indywidualnych potrzeb - innego niż udział w szkolnych obowiązkowych zajęciach edukacyjnych. Indywidualny tok nauki może dotyczyć zakresu jednego, kilku lub wszystkich obowiązujących zajęć edukacyjnych, przewidzianych w szkolnym planie nauczania dla danej klasy (§ 2 ust. 1 r.i.p.t.n.). Może on realizować w ciągu jednego roku szkolnego program nauczania z zakresu dwóch lub więcej klas i może być klasyfikowany i promowany w czasie całego roku szkolnego. Jest to zatem taka forma realizacji obowiązku szkolnego lub nauki, której celem jest przede wszystkim umożliwienie uczniom szczególnie uzdolnionym przyspieszonego ukończenia poszczególnych etapów kształcenia.

 Zakres obowiązków wyznaczony nauczycielowi-opiekunowi powinien być spójny z zakresem realizowanych zajęć, w tym np. z ustalaniem terminów egzaminów klasyfikacyjnych, prowadzeniem dokumentacji przebiegu realizacji przez ucznia indywidualnego toki nauki, i in. wynikających z zadań.

 Podkreślić należy, że to dyrektor szkoły jest kierownikiem zakładu pracy i jednocześnie sprawuje nadzór pedagogiczny nad realizacją zadań edukacyjnych przez szkołę.

Uzasadnienie

 Zakres obowiązków wyznaczony nauczycielowi-opiekunowi ucznia realizującego indywidualny tok nauczania powinien być spójny z zakresem jednego, kilku lub wszystkich obowiązujących zajęć edukacyjnych, przewidzianych w szkolnym planie nauczania dla danej klasy, czasu realizacji programu nauczania, zakresu dwóch lub więcej klas i w związku z tym, że uczeń może być klasyfikowany i promowany w czasie całego roku szkolnego, ustalaniem terminów egzaminów klasyfikacyjnych. Ponadto uczeń realizujący indywidualny tok nauki może uczęszczać na wybrane zajęcia edukacyjne do danej klasy lub do klasy programowo wyższej, w tej lub innej szkole, na wybrane zajęcia edukacyjne w szkole wyższego stopnia, albo realizować program w całości lub w części we własnym zakresie. Jeżeli uczeń o wybitnych uzdolnieniach jednokierunkowych nie może sprostać wymaganiom zajęć edukacyjnych nieobjętych indywidualnym programem lub tokiem nauki, nauczyciel prowadzący zajęcia może - na wniosek wychowawcy lub innego nauczyciela uczącego ucznia - dostosować wymagania edukacyjne z tych zajęć do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia, z zachowaniem wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej.

 Obowiązki nauczyciela-opiekuna powinny wynikać z ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) oraz z rozporządzeń:

1) r.i.p.t.n.,

2) rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17)

3) rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.),

4) rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. Nr 23, poz. 225 z

Przeprowadzenie egzaminu klasyfikacyjnego .

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 grudnia 2001 r. w sprawie warunków i trybu udzielania zezwoleń na indywidualny program lub tok nauki oraz organizacji indywidualnego programu lub toku nauki (Dz. U. z 2002 r. Nr 3, poz. 28) - dalej r.u.z.i.p., uczeń realizujący indywidualny tok nauki kształci się według systemu innego niż udział w obowiązkowych zajęciach edukacyjnych, w zakresie jednego, kilku lub wszystkich obowiązujących zajęć edukacyjnych, przewidzianych w szkolnym planie nauczania dla danej klasy. Uczeń ten może realizować w ciągu jednego roku szkolnego program nauczania z zakresu dwóch lub więcej klas i może być klasyfikowany i promowany w czasie całego roku szkolnego. Indywidualny tok nauki może być realizowany według programu nauczania objętego szkolnym zestawem programów nauczania lub indywidualnego programu nauki (§ 2 r.u.z.i.p.).

Dyrektor szkoły, po udzieleniu zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki, wyznacza uczniowi nauczyciela-opiekuna i ustala zakres jego obowiązków (§ 8 r.u.z.i.p.). Ocenianie, klasyfikowanie i promowanie ucznia realizującego indywidualny program lub tok nauki odbywa się na warunkach i w sposób określony w przepisach rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.) - dalej r.k.p.u., z tym że uczeń realizujący indywidualny tok nauki, z wyjątkiem ucznia klas I-III szkoły podstawowej, jest klasyfikowany na podstawie egzaminu klasyfikacyjnego (§ 11 r.k.p.u.).

Z przepisów r.k.p.u. wynika m.in., że ocenianie osiągnięć edukacyjnych odbywa się w ramach oceniania wewnątrzszkolnego, które m.in. obejmuje: formułowanie przez nauczycieli wymagań edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych, ocenianie bieżące i ustalanie śródrocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych według skali i w formach przyjętych w danej szkole, przeprowadzanie egzaminów klasyfikacyjnych, ustalanie rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych, ustalanie warunków i trybu uzyskania wyższych niż przewidywane rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych, ustalanie warunków i sposobu przekazywania rodzicom informacji o postępach ucznia w nauce. Szczegółowe warunki i sposób oceniania wewnątrzszkolnego określa statut szkoły, z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia (§ 3 r.k.p.u.). Egzamin klasyfikacyjny dla ucznia realizującego indywidualny tok nauki (§ 17 ust. 4 pkt 1 r.k.p.u.) przeprowadza nauczyciel danych zajęć edukacyjnych w obecności, wskazanego przez dyrektora szkoły, nauczyciela takich samych lub pokrewnych zajęć edukacyjnych (§ 17 ust. 10 r.k.p.u.).

Treść przepisu § 17 ust. 9 r.k.p.u. przywołanego w pytaniu nie jest ostateczną wykładnią sposobu przeprowadzania egzaminów dla ucznia realizującego indywidualny tok nauki. Jak wskazuje porównanie przepisów rozporządzeń r.u.z.i.p. i r.k.p.u. uczeń realizujący indywidualny tok nauki może w ciągu jednego roku szkolnego realizować program nauczania z zakresu dwóch lub więcej klas. Może być klasyfikowany i promowany w czasie całego roku szkolnego przez nauczyciela danych zajęć edukacyjnych w obecności, wskazanego przez dyrektora szkoły, nauczyciela takich samych lub pokrewnych zajęć edukacyjnych. Jednak zasady te powinny być określone w statucie szkoły w ramach wewnątrzszkolnego systemu oceniania i promowania uczniów.

Procedura ubiegania się ucznia o indywidualny program lub indywidualny tok nauczania

Nazwa i imię szkoły

Numer szkoły

Adres

Ulica

Nr

Kod pocztowy

-

Miejscowość

Telefon

Gmina

Faks

Powiat

E-mail

Województwo

WWW

Podstawa prawna procedury:

1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572);
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 grudnia 2001 r. w sprawie warunków i trybu udzielania zezwoleń na indywidualny program lub tok nauki oraz organizacji indywidualnego programu lub toku nauki (Dz. U. z 2002 r. Nr 3, poz. 28). 

Opis procedury

1. Wniosek o udzielenie zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki może złożyć:

-          uczeń, z tym, że uczeń niepełnoletni za zgodą rodziców;

-          rodzice niepełnoletniego ucznia;

-          wychowawca klasy lub nauczyciel za zgodą rodziców albo pełnoletniego ucznia.

2. Wniosek składa się do dyrektora szkoły za pośrednictwem wychowawcy.
3. Wychowawca dołącza do wniosku opinię o predyspozycjach, możliwościach, oczekiwaniach i dotychczasowych osiągnięciach ucznia.
4. Nauczyciel prowadzący zajęcia edukacyjne, których dotyczy wniosek, dołącza do wniosku indywidualny program nauki lub akceptację indywidualnego programu nauki, opracowanego poza szkołą.
5. Dyrektor zwraca się do poradni psychologiczno-pedagogicznej z prośbą o opinię na temat możliwości realizowania przez ucznia indywidualnego programu lub toku nauki.
6. Dyrektor zwraca się również do rady pedagogicznej z prośbą o opinię.
7. W przypadku, gdy indywidualny program nauki umożliwiałby uczniowi realizację w ciągu jednego roku szkolnego programu z zakresu więcej niż dwóch klas, dyrektor musi również uzyskać pozytywną opinię organu nadzoru pedagogicznego.
8. Jeśli opinie poradni i rady pedagogicznej są pozytywne, dyrektor zezwala na indywidualny program lub tok nauki. Zezwolenie jest ważne na czas określony, nie krótszy niż rok.
9. Po udzieleniu zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki dyrektor przydziela uczniowi nauczyciela opiekuna.
10. Odmowę na przyznanie zezwolenia na indywidualny program nauczania lub tok nauki dyrektor wydaje w formie decyzji administracyjnej z informacją o terminach i trybie odwołania.

Poniżej w zarysie scharakteryzowane zostaną odpowiednio: "indywidualny program nauki", "indywidualny tok nauki" oraz "indywidualne nauczanie".

Na podstawie art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty na wniosek lub za zgodą rodziców albo pełnoletniego ucznia dyrektor szkoły po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, może zezwolić uczniowi na indywidualny program lub tok nauki oraz wyznaczyć nauczyciela-opiekuna. Odmowa udzielenia zezwolenia następuje w drodze decyzji administracyjnej. Warunki i tryb udzielania zezwoleń na indywidualny program lub tok nauki oraz organizacja indywidualnego programu lub toku nauki, z uwzględnieniem umożliwienia uczniom szczególnie uzdolnionym rozwoju ich uzdolnień oraz ukończenia szkoły w skróconym czasie - zostały określone w wydanym na podstawie art. 66 ust. 2 ustawy o systemie oświaty rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 grudnia 2001 r. w sprawie warunków i trybu udzielania zezwoleń na indywidualny program lub tok nauki oraz organizacji indywidualnego programu lub toku nauki (Dz. U. Nr 3, poz. 28). Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 grudnia 2001 r. - uczeń realizujący indywidualny program nauki kształci się w zakresie jednego, kilku lub wszystkich obowiązujących zajęć edukacyjnych, przewidzianych w szkolnym planie nauczania dla danej klasy, według programu dostosowanego do jego uzdolnień, zainteresowań i możliwości edukacyjnych.

Jeżeli natomiast chodzi o indywidualny tok nauki - zgodnie z § 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 grudnia 2001 r. uczeń realizujący indywidualny tok nauki kształci się według systemu innego niż udział w obowiązkowych zajęciach edukacyjnych, w zakresie jednego, kilku lub wszystkich obowiązujących zajęć edukacyjnych, przewidzianych w szkolnym planie nauczania dla danej klasy; uczeń objęty indywidualnym tokiem nauki może realizować w ciągu jednego roku szkolnego program nauczania z zakresu dwóch lub więcej klas i może być klasyfikowany i promowany w czasie całego roku szkolnego.

Reasumując - indywidualny tok nauki oraz indywidualny program nauki (wymagana uchwała rady pedagogicznej) są trybami nauczania przewidzianymi dla uczniów szczególnie uzdolnionych, umożliwiającymi takim uczniom rozwój ich uzdolnień oraz ukończenie szkoły w skróconym czasie.

Jeżeli natomiast chodzi o indywidualne nauczanie, którym obejmuje się dzieci i młodzież, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły - warunki zezwolenia na taki tryb nauczania oraz zasady organizacji takiego trybu określają przepisy art. 71b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty oraz wydanego na podstawie art. 71b ust. 6 ustawy o systemie oświaty - rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2001 r. w sprawie orzekania o potrzebie kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży oraz wydawania opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, a także szczegółowych zasad kierowania do kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania (Dz. U. Nr 13, poz. 114, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 71b ust. 1a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty indywidualnym nauczaniem obejmuje się dzieci i młodzież, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły. W zależności od rodzaju choroby ("stanu zdrowia" uniemożliwiającego lub znacznie utrudniającego uczęszczanie do szkoły) - dzieciom i młodzieży organizuje się kształcenie i wychowanie, które stosownie do potrzeb umożliwia naukę w dostępnym dla nich zakresie, usprawnianie zaburzonych funkcji, rewalidację i resocjalizację oraz zapewnia specjalistyczną pomoc i opiekę. Na podstawie art. 71b ust. 3 ustawy o systemie oświaty - orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania wydają zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym w poradniach specjalistycznych. Od orzeczeń potrzebie indywidualnego nauczania rodzice dziecka mogą złożyć w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia odwołanie do kuratora oświaty. Zgodnie z ust. 5c powyższego przepisu ustawy o systemie oświaty - dyrektor szkoły, której uczeń posiada orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania, organizuje takie nauczanie w porozumieniu z organem prowadzącym. Zasady organizowania indywidualnego nauczania określają odrębne przepisy - tj. rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2003 r. w sprawie sposobu i trybu organizowania indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz. U. Nr 23, poz. 193).

Na podstawie § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2001 r. w sprawie orzekania o potrzebie kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży oraz wydawania opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, a także szczegółowych zasad kierowania do kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania - orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły wydają zespoły orzekające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradniach specjalistycznych. Zespoły wydają orzeczenia oraz opinie na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) dziecka.

Na podstawie § 7 ust. 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2001 r. orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania wydaje się na czas określony, wskazany w zaświadczeniu o stanie zdrowia ucznia (zaświadczenie, o którym mowa w § 5 ust. 4 rozporządzenia). Wzór orzeczenia określa załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2001 r. w sprawie orzekania o potrzebie kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży oraz wydawania opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, a także szczegółowych zasad kierowania do kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania.

Zatem cechą orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania jest "czasowość" takiego orzeczenia. Natomiast jeżeli w związku ze zmianą okoliczności stanowiących podstawę wydania orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania ustanie potrzeba indywidualnego nauczania, zespół, na wniosek rodziców (prawnych opiekunów), wydaje orzeczenie uchylające orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania. Orzeczenie uchylające wydaje się na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) - na zasadach jak przy wniosku o orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania.

Reasumując, w świetle przedstawionej powyżej charakterystyki instytucji: "indywidualnego programu nauki", "indywidualnego toku nauki" oraz "indywidualnego nauczania", a także w świetle wzorów świadectw szkolnych stanowiących załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 14 marca 2005 r. w sprawie zasad wydawania oraz wzorów świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych, sposobu dokonywania ich sprostowań i wydawania duplikatów, a także zasad legalizacji dokumentów przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą oraz zasad odpłatności za wykonywanie tych czynności (Dz. U. Nr 58, poz. 504) - należy stwierdzić, że w przypadku indywidualnego nauczania - na świadectwie ukończenia szkoły oraz na szkolnym świadectwie promocyjnym nie umieszcza się żadnej adnotacji odnośnie tego czy uczeń był objęty indywidualnym nauczaniem. Oczywiście stosowaną adnotacje umieszcza się w przypadku "indywidualnego programu nauki" oraz "indywidualnego toku na