Dostosowanie wymagań edukacyjnych

Jak należy rozumieć dostosowanie wymagań edukacyjnych dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, zgodnie z orzeczeniami stwierdzającymi potrzebę kształcenia specjalnego w szkole ogólnodostępnej (gimnazjum)?

Czy dostosowanie dotyczy wymagań programowych (wynikających z programu nauczania), czy też należy dostosować wymagania wynikające z podstawy programowej?

Dziecko posiada możliwości edukacyjne na poziomie szkoły podstawowej (słaba znajomość czytania i pisania, brak znajomości podstaw matematyki). Na takiej podbudowie niemożliwe jest realizowanie podstawy programowej, nawet na poziomie koniecznym.

Czy nauczyciel w takim przypadku dostosowując wymagania może realizować (wymagać innych treści niż przewiduje to podstawa programowa) w celu ich dostosowania do możliwości ucznia, w takim stopniu, aby dziecko sprostało tym wymaganiom?

Czy w szkole ogólnodostępnej bez oddziałów integracyjnych nie zatrudniającej specjalistów nauczyciele są zobowiązani do opracowania programów nauczania dostosowanych do potrzeb i możliwości ucznia?

Odpowiedź

Dostosowanie wymagań edukacyjnych do potrzeb ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim oznacza, że:

1) należy dokładnie rozpoznać potrzeby psychiczne, rozwojowe i edukacyjne danego ucznia,

2) na podstawie tej diagnozy oraz na podstawie wskazań zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego należy opracować indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny, który zawiera treści podstawy programowej (takiej samej jaką realizują uczniowie sprawni) dostosowane do tempa przyswajania wiedzy przez tego ucznia, zajęcia pomocy psychologiczno-pedagogicznej usprawniającej jego funkcjonowanie psychospołeczne oraz zajęcia wychowawcze i profilaktyczne wynikające z przyjętych przez szkołę programów profilaktycznych i wychowawczych.

Dostosowaniem do tempa przyswajania wiedzy jest m.in. możliwość wydłużania etapów edukacyjnych tych uczniów.

Program powinni realizować wszyscy nauczyciele pracujący z uczniem.

Jedynym programem nauczania jest podstawa programowa kształcenia ogólnego, opublikowana w rozporządzeniu ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17).

Uzasadnienie

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. Nr 228, poz. 1490) - dalej r.k.w.d.n., w § 3 zakreśla ramy wiekowe kształcenia specjalnego.

Treść § 4 ust. 1 r.k.w.d.n. reguluje obowiązki przedszkoli, szkół i oddziałów w zakresie kształcenia dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz niedostosowanej społecznie.

Na podstawie powyższych przepisów dyrektor szkoły, w uzgodnieniu z organem prowadzącym, powinien stworzyć warunki do realizacji kształcenia specjalnego w szkole ogólnodostępnej.

§ 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. Nr 89, poz. 730) opisuje, jakie elementy musi zawierać program nauczania ogólnego.