Uczeń niedostosowany społecznie lub zagrożony niedostosowaniem

Zgodnie z art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) - dalej u.s.o., system oświaty zapewnia możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół przez dzieci i młodzież niepełnosprawną oraz niedostosowaną społecznie, zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami. Oznacza to, że uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym oraz niedostosowanych społecznie nie zalicza się do uczniów niepełnosprawnych. Podział na uczniów niepełnosprawnych i niedostosowanych społecznie zawarty jest również w przywołanym w pytaniu r.w.o.k.d. Treść § 1 r.w.o.k.d. doprecyzowuje grupy dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, do których zalicza się uczniów wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy (na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydanego przez zespół orzekający poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym specjalistycznej - art. 71b ust. 3 u.s.o.) z powodu: niesłyszenia, słabego słyszenia, niewidzenia, słabego widzenia, niepełnosprawności ruchowej, w tym afazji, upośledzenia umysłowego, autyzmu, w tym zespołu Aspergera oraz niepełnosprawności sprzężonych. Natomiast § 2 ust. 1 r.w.o.k.d. dookreśla, że kształcenie uczniów niepełnosprawnych w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych, integracyjnych i z oddziałami integracyjnymi organizuje się na każdym etapie edukacyjnym, w integracji z uczniami pełnosprawnymi, w przedszkolu i szkole najbliższej ich miejsca zamieszkania. Z ust. 2 tego paragrafu wynika, że kształcenie uczniów niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym w szkołach i oddziałach organizuje się na każdym etapie edukacyjnym, w integracji ze środowiskiem rówieśniczym. Oznacza to, że dla uczniów niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym nie organizuje się oddziałów integracyjnych. Mogą oni pobierać naukę w oddziale integracyjnym, jednak powinni być zaliczani do uczniów sprawnych. Dodatkowe doprecyzowanie powyższej zasady reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.) - dalej r.r.s.p.p. W każdym z załączników do r.r.s.p.p., określających ramowy statut przedszkola (§ 5 ust. 3 r.r.s.p.p.), szkoły podstawowej (§ 5 ust. 2 r.r.s.p.p.), gimnazjum (§ 5 ust. 2 r.r.s.p.p.) i szkół ponadgimnazjanych (§ 5 ust. 2 r.r.s.p.p.) zawarta jest definicja, że oddział integracyjny składa się z dzieci sprawnych i niepełnosprawnych oraz określa, że liczba dzieci w oddziale integracyjnym powinna wynosić od 15 do 20, w tym od 3 do 5 dzieci niepełnosprawnych.

Z przedstawionej powyżej analizy wynika, że w szkole podstawowej ogólnodostępnej należy uczniom niedostosowanym społecznie lub zagrożonym niedostosowaniem społecznym, posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego zapewnić realizację indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego zawierającego rodzaj i zakres zintegrowanych działań nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia o charakterze resocjalizacyjnym - z uczniem niedostosowanym społecznie, o charakterze socjoterapeutycznym - z uczniem zagrożonym niedostosowaniem społecznym (§ 5 ust. 2 pkt 2 r.w.o.k.d.). Obowiązek realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz prowadzenie działań pomocy psychologiczno-pedagogicznej z uczniami posiadającymi specjalne potrzeby edukacyjne z różnych przyczyn wynika także z przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487).

Niestety nie można utworzyć oddziału integracyjnego składającego się z uczniów niedostosowanych społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem społecznym i uczniów sprawnych.